Avonturen uit het leven van Regina en Aart, hun reizen, hun hobies / as aventuras da vida de Regina e Aart, suas viagens, seus passatempos
Noorderlicht in Tromsø (november '19)
Alijd al een wens geweest van Regina, hoe is het in het verre noorden. Daar waar je in de zomer ’s nachts een boek kunt lezen zonder het licht aan te doen, en in de winter.....?
Nou, we hebben het beleefd. We gingen naar Tromsø, ver boven de poolcirkel, ook wel het Parijs van het Noorden genoemd.
Noorwegen
Noorwegen is veel opzichten een bijzonder land, uitgestrekt, grillige kustlijn met veel fjorden en eilanden, voor een groot deel moeilijk toegankelijk. Het land telt slechts 5 en een half miljoen inwoners en is daarmee naast Finland met 16 inwoners per vierkante kilometers het dunst bevolkte land van Europa. Ter vergelijking, Nederland telt plm. 420 inwoners per vierkante kilometer, En voor de echte statisticus, in Nederland grazen plm 100 koeien per vierkante km!
Vanuit het vliegtuig zie je in Noorwegen doorgaans een berglandschap met sporadisch verspreide dorpjes en tijdens de landing, bijvoorbeeld in Bergen, kleine eilandjes met één of twee huizen. De hoofdstad Oslo telt minder dan 900.000 inwoners, en andere steden boven de 100.000 zijn er maar 3 (Bergen, Stavanger en Trondheim). Tromsø is met minder dan 60.000 inwoners de meest noordelijke stad van Noorwegen. We tellen dan even Hammerfest (meest noordelijk stad van de wereld!) met rond 10.000 inwoners niet mee....
De Noren
Noren zijn geen joviale mensen in de omgang. In een touristische setting valt dat wel mee, zoals overal in de wereld...maar prive maak je moeilijk echt contact. Noren wonen vaak geisoleerd, en daar komt nog eens bij dat je in de winter weinig animo zult hebben om even gauw een onsje suiker bij je naaste buren op een half uur lopen te gaan lenen. In de kroeg kan het een gezellige boel zijn (ondanks dat een biertje 7 euro kost!) maar als je de Noren de volgende dag op straat tegenkomt willen ze je niet herkennen
Oslo, hoofdstad van Noorwegen met 900.000 inwoners
Reizen in Noorwegen
Kan tijdrovend zijn, met de auto vanauit Oslo naar Tromsø bijvoorbeeld neemt 30 uur. Met vliegtuig vanuit Amsterdam 3 en een half uur. In Noorwegen zelf heb je bijna geen snelwegen, veel 1 baans slingerende wegen langs de fjorden, ook veel tunnels. Wel een heel mooi land, bergen, fjorden, pitoreske dorpjes met houten huisjes . Eerder maakten wij een reis door Noorwegen met een caravan, was fantastisch!
Noren wonen met slechts 19 per km2 vaak geisoleerd in houten huizen
Tromsø.
De bijnaam Parijs van het noorden heeft Tromsø waarschijnlijk te danken aan de vele restaurants en cafe’s gecombineerd met veel tourisme. De lokpleister is het Noorderlicht (de Aurora Borealis). Daarover straks meer.
Het stadje is klein maar mooi gelegen aan een zeearm, een levendige haven die het stadje beheerst, een paar lange winkelstraten, een mooie hoge brug naar de overkant van de zeearm, met een kabelbaan naar een hoge berg. Ook rondom veel bergen, woonwijken tegen de hellingen aangeplakt.
Afhankelijk waar je verblijft (wij hadden een appartement in de hoofdstraat Storgata) is meestal alles te belopen.
weinig snelwegen, meestal rijd je over kronkelige wegen langs fjorden of zigzaggend een berg op
Een paar gezellige winkelcentra, leuke koffietentjes, hier en daar een mooi houten gebouw, het is de moeite waard om er een lang weekend door te brengen, als je daarnaast wat excursies boekt heb je aan een week precies genoeg.
Het klimaat in Tromsø.
Enorm verschil, in de zomer, met temperaturen tot rond de 20 gr, heb je 24 uur per dag zon, in de winter het tegenovergestelde. Wij kwamen half november in een ware sneeuwstorm bij -10 gr aan, de dagen erna hadden we enorm veel geluk want het was overwegend onbewolkt, hetgeen in deze periode betekent dat de zon gedurende een paar uur een klein beetje boven de horizon uitkomt. Gecombineerd met een halve meter sneeuw leverde dat wel heel mooie plaatjes op. Dat winterse weer was wel een uitzondering zei men, normaliter heb je dat pas in januari/februari.
Het Noorderlicht.
Vertoont zich lang niet altijd, ook niet in de winterperiode. Je hebt 5 omstandigheden nodig:
1. Goeie plek, kijk maar op Google, je moet je bevinden in een ringvormige strook rond de Noordpool, Tromsø ligt daar middenin!
2. Het moet onbewolkt zijn, aan de kust vaak niet, men gaat dan “chasen” naar een gebied waar dat wel zo is, soms uren rijden tot in Finland.
3. Donkere omgeving, en dus alleen in de winterperiode. Vanuit de stad Tromso is dat natuurlijk niet optimaal, dus de auto of bus nemen naar een paar uur buiten de stad.
4. Een periode met een hoge KP waarde, heeft te maken met de aktiviteit van zonnevlekken en het magnetische veld van de aarde, de waarde gaat van 1 tot 9, bij 4 begint het echt mooi te worden
5. Geluk, al velen gingen naar Finland of Noord Noorwegen en keerden onverichterzake terug naar huis.
In Tromsø en op verschillende sites kun je dure excursies boeken, men gaat in kleine of grote bussen naar gebieden waar de weersverwachtingen gunstig zijn, heel kleine lettertjes vertellen dat men geen garantie op succes geeft. Sommigen bieden bij pech een 2e tour aan voor gereduceerd tarief.
Onze Noorderlicht excursie.
Wij hadden alle 5 condities aan onze zijde. We kozen voor een zgn. Base Camp tour, de organisator beschikte over meerdere plaatsen op een paar uur rijden vanauit Tromsø met een Tami tent (Indiaans ontwerp) met houtvuur, in een donkere omgeving. De groep was groot, een bus vol, maar daardoor wel gezellig. We hebben genoten. En dat ondanks de snijdende kou, -12 gr!
Prima uitleg, aardige gidsen, er werden professionele foto’s van ons genomen met het zigzaggende Noorderlicht op de achtergrond. Soms flitste het groene licht over onze hoofden, je kwam ogen te kort. Een ervaring om nooit te vergeten. De excursie was van “Destination Tromso” en is ons uitstekend bevallen.
Ter staving van wat ik hierboven schreef, de dagen ervoor en daarna hebben de groepen veel minder succes gehad, dan maar een keer terug naar het hoge noorden.
Musea
Tromsø kent een paar interessante musea, wij bezochten het Polar museum en het museum van de Universiteit. Voor de laatste kun je de bus 34 nemen, lopend kost drie kwartier (in de sneeuw).
Het Polar museum laat vooral zien hoe dappere volken (o.a. Nederlanders....) de noordelijke zeeën en eilanden bezochten op jacht naar walvissen en andere zeedieren.
Ongelooflijk hoe Willem Barentz in de 16e eeuw. Naast zeevaarder en cartograaf bleek hij een produktief ontdekkingsreiziger te zijn, op zoek naar een noordelijke scheepvaartroute rond Azie naar het Verre Oosten, hij ontdekte o.m. Spitsbergen en Bereneiland. Onvoorstelbaar hoe men de ene na de andere expeditie volbracht onder barre omstandigheden, velen overleefden dat dan ook niet.
Middelen van bestaan in Noorwegen.
Noorwegen wordt geacht de hoogste levensstandaard ter wereld te hebben, de werkeloosheid is laag en de lonen zijn hoog (moet ook wel als een biertje in een cafe 8 euro kost...). Sinds 1971 leveren aardolie en gas een grote bijdrage aan de economie, verantwoordelijk voor 30% van de export, maar visserij producten blijven sinds oudsher ook een belangrijke bijdrage leveren.
De omgeving van Tromsø
Je kunt je uitstekend vermaken in de omgeving van Tromsø, het toeristenseizoen is de winter. Belangrijkste motief is het Noorderlicht. Maar er is meer. Aan de overkant van de zeearm kun je met een heuse kabelbaan naar een 420 meter hoge berg, vanwaaruit je een prachting uitzicht over de stad en omliggend berglandschap hebt.
Opmerkelijk is de grote rol van de staat. De inkomsten uit olie en gas worden sinds 1990 door de staat beheerd in een fonds dat tot de grootste ter wereld behoort en is bedoeld als reserve voor een toekomst met vergrijzing en wanneer de opbrengsten uit de offshore zullen dalen.
Het gemiddelde opleidingsniveau van de Noren is hoog. Het trekt ook veel buitenlandse studenten aan. In Tromsø is meer dan 10% van de bevolking student en velen daarvan buitenlands.
Alcoholmisbruik?
Zoals andere landen in Scandinavie zijn alcoholische dranken moeilijk te verkrijgen en zwaar belast. Volgens mij helpt dat geen zier. Toen we indertijd in Zweden op een camping waren op een vrijdag avond was iedereen na een bepaalde tijd ladderzat, vriendjes uit Denemarken komen ieder weekend met karrevrachten drank en dat moet snel genuttigd worden. In Noorwegen kun je sterke drank (vanaf wijn.....) alleen maar op een paar plaatsen krijgen, soort staatswinkel. Bier kun je in de supermarkt kopen tot ’s avonds 8 uur, dan gaat er een gordijntje voor, maar rara hoe het kan, later op de avond lopen de jongeren lallend over de straat.
Blijkt maar weer, als je iets verbiedt of moeilijk maakt groeit alleen maar het verlangen, net zoals je bij kleine kinderen alles wat je verbiedt extra in de gaten moet houden.
Hoe dan ook, wij hadden uit Frankrijk een lekkere Chateau Carton meegenomen, en bij eten in een restaurant wat zuinig aangedaan, als je niet oppast betaal je anders meer voor je drank dan voor een bord met verse kreeft.
We zijn ook een dag meegeweest met Silvia van Creative Vacations op een “Blue Day” tour. Vanuit de basis op het eilandje Hakoya reden we langs het Kaldfjord en Ersfjordbotn naar Tromvik aan de open zee. Onderweg prachtige besneeuwde landschappen, en inderdaad, heel bijzondere kleuren, dank zij de laag opkomende en niet lang daarna weer verdwijnende zon. Je voelt je echt aan het einde van de wereld. In Tromvik houdt de weg op. Onderweg maken we een aantal wandelingen door de hoge sneeuw en maken wat foto’s. Wel jammer dat in de dorpjes die we doorrijden niks te beleven is. De picnic vindt plaats in de (ijskoude!) openlucht, gelukkig met warme dranken, maar bleef spartaans.....
Huskies
Er zijn grofweg 2 manieren waarop de Noren, of eigenlijk de oorspronkelijke bevolking van noord-Noorwegen, de Sami’s, zich voortbewogen, ofwel met een slee getrokken door rendieren, ofwel door huskies. Als tourist kun je boeken op zo’n tocht. Wij kozen voor een bezoek aan de husky farm Villmarkssenter. Hier worden ruim 300 huskies klaargestoomd om voor een sledetocht te worden ingezet. Goede getrainde huskies kunnen uren achter elkaar doorwerken, ze doen niets liever dan een slee trekken, met z’n vieren of zelfs met z’n achten. Veel geblaf, soms wat onderlinge ruzies, maar als ze eenmaal rennen is er geen houden meer aan. Het was ’s avonds en het bezoek viel ons eigenlijk wat tegen. Op de foto’s was het allemaal fantastisch, maar ter plaatse een beetje treurige bedoeling, en ook waren de meeste honden volgens ons helemaal geen huskies. De BBQ onder de blote (lees koude...) hemel vergoede veel en we zagen zowaar weer wat noorderlicht! En de kabbeljouw maaltijd maakte alles weer goed.
Een rendier slede tocht hebben we maar niet gedaan, vonden we een beetje zielig...